07.11.23

Gebouwschil & HVAC als hoeksteen van de energietransitie [Webinar]

Op 7 november hostte het Vlaams Energiebedrijf (VEB) een webinar over de belangrijke rol van een goed geïsoleerde gebouwschil en efficiënte HVAC-installaties op het pad naar een CO2-neutraal gebouwenpark.

Deze kennis is waardevol voor publieke organisaties en eigenaren van openbare gebouwen die voor de uitdaging staan om tijdig de klimaatdoelstellingen van 2050 te realiseren. Tijdens dit webinar deelden onze eigen experts, Barbara Wauman, Senne Simoens en Olivier Olyslaeghers, hun diepgaande kennis met het publiek. Wij zetten de belangrijkste inzichten op een rijtje.

Vlaamse visie voor 2050

In Vlaanderen is de bebouwde omgeving verantwoordelijk voor een zorgwekkende 16% van de totale broeikasgasemissies (ETS/ESR). Een stijgende in plaats van dalende CO2-uitstoot over de laatste jaren heen maakt de niet-residentiële gebouwen bovendien tot één de slechtste leerlingen van de klas.

Het Vlaams Energiebedrijf (VEB) heeft zich daarom ten doel gesteld bij te dragen aan de oplossing voor deze sector door zich te concentreren op het verduurzamen van alle gebouwen van de publieke sector.

De doelstelling van het Vlaams Energiebeleid om tegen 2050 een CO2-neutraal gebouwenpark te bereiken, is ambitieus!

Daarom werden tussentijdse doelen vastgelegd. Tegen 2030 streven we in Vlaanderen naar Een daling van 40% in CO2-uitstoot (ESR) en een vermindering van 32,5% van het primaire energieverbruik. Voor openbare gebouwen worden de doelen zelfs nog iets scherper gesteld. Daar wordt gestreefd naar een daling van 35% van het primair energiegebruik tegen 2030.

De ultieme ambitie voor Vlaanderen tegen 2050 is het bereiken van een CO2-neutraal gebouwenpark. In de praktijk betekent dat dat we streven naar een gebouwpark dat bestaat uit kwalitatieve  gebouwen die fossielvrij zijn, maar tegelijkertijd ook een gezond binnenklimaat garanderen met aandacht voor zowel thermisch comfort als binnenluchtkwaliteit tegen 2050.

Om deze doelstellingen te verwezenlijken, zijn specifieke verplichtingen in regelgeving vastgelegd, waaronder:

  • het verplichten van renovaties bij de aankoop van gebouwen.
  • Verbod op het plaatsen en vervangen van stookolieketel
  • EPC-plicht en minimale labelplicht:
    • Zowel kleine als grote niet-residentiële gebouweenheden zullen een minimaal energielabel moeten behalen en dat kunnen aantonen. Voor gebouweenheden in publieke gebouwen of overheidsgebouwen zal deze verplichting al vanaf 2028 gelden, omwille van hun voorbeeldfunctie. Dit minimaal label zal stelselmatig worden verstrengd met als doel een label A of CO2-neutraal gebouwenpark tegen 2050.

Wist je dat?

Het Vlaams Energiebedrijf streeft naar een koolstofneutraal niet-residentieel gebouwenpark in 2050?

Energie-efficiënt renoveren van gebouwen is een complex proces dat best volgens de stappen van de trias energetica-methodologie verloopt:

  • Beperk de energievraag: De eerste stap is om de energievraag zoveel mogelijk te verminderen. Dit helpt kosten te verlagen, vermindert de afhankelijkheid van beschikbare energiebronnen en maakt de energiegebruiker minder afhankelijk van  de volatiliteit van de energieprijzen.
  • Gebruik duurzame energiebronnen: Om de overblijvende energievraag te dekken, wordt bij voorkeur zoveel mogelijk gebruik gemaakt van energie uit hernieuwbare bronnen, zoals zonne-energie, windenergie of geothermische energie..
  • Efficiënt gebruik van fossiele brandstoffen: Als er toch nog fossiele brandstoffen nodig zijn om in de resterende energiebehoefte te voorzien, maak dan zo efficiënt mogelijk gebruik van deze brandstoffen.

Isolatie speelt een essentiële rol bij het verduurzamen van gebouwen:

  • Vermindering van de energievraag: Isolatie verlaagt de energievraag, wat resulteert in lagere kosten, minder afhankelijkheid van beschikbare energiebronnen en minder CO2-uitstoot.

Enkele praktische tips bij het isoleren

  • Om de energievraag te beperken, moet je isoleren. Het dak is vaak de beste plek is om te beginnen, aangezien warmte altijd stijgt.
  • Als er al isolatie aanwezig is in het gebouw, controleer dan of dit echt voldoende is, ook op lange termijn. Naast de dikte van het isolatiemateriaal, spelen hierbij ook de materiaaleigenschappen een belangrijke rol.
  • Plant u isolatiewerken? Overweeg bij de keuze van uw isolatiemateriaal dan ook eens de duurzamere alternatieven. Ook de productie en verwerking van isolatiematerialen zorgt namelijk voor een belangrijke CO2-uitstoot.
  • Efficiëntere warmte-opwekking: Een lagere energievraag resulteert in een lagere nodige toevoertemperatuur voor warmteafgiftesystemen. Dit biedt interessante voordelen, zoals een efficiëntere werking van condensatieketels . Daarnaast creëert het vooral ook meer mogelijkheden om voor duurzame alternatieven, zoals een warmtepomp, te kiezen. Dit maakt de weg naar een CO2-neutraal gebouw haalbaar.
  • Gezond en aangenaam binnenklimaat: In een goed geïsoleerd gebouw zijn er minder koude wanden en minder tocht. Dat zorgt voor een aangenaam binnenklimaat en verhoogd thermisch comfort. Zoals onderzoek aantoont, draagt een verbeterd comfort op zijn beurt dan weer bij aan een hogere productiviteit en klanttevredenheid van de gebouwgebruikers.
  • Eigentijdse uitstraling en hogere vastgoedwaarde.

Onze vier pijlers. Voor jouw organisatie.

Ontzorgen

Volledige ontzorging

Dit betekent dat je je geen zorgen hoeft te maken over juridische en administratieve aspecten, zoals eigen aanbestedingen. Ook technisch gezien staan we klaar om je project te begeleiden, met aandacht voor de vereisten in 2030 en 2050.

brussel

De meest competitieve offerte

Onze tarieven zijn kostendekkend en dankzij ons schaalvoordeel, dat voortkomt uit het beheer van diverse projecten, kunnen we ervoor zorgen dat de kosten zoveel mogelijk gedekt zijn. Hierdoor ontstaat een financieel voordeel voor jou.

zonnepanelen pv

Financieel advies

We zijn een echte kennispartner en informeren graag over mogelijke subsidies. Binnen het VEB onderzoeken we ook alternatieve financieringsmogelijkheden voor uw project.

Expertise met publieke gebouwen

Omdat we uitsluitend werken voor de publieke sector, beschikken we over uitgebreide ervaring met dit type gebouwen. Hierbij kan je denken aan kwesties met betrekking tot veiligheid, de complexiteit van monumenten, en andere specifieke uitdagingen die zich in dit domein voordoen.

Enkele publieksvragen uitgelegd.

Voor zorg- en welzijnsinstellingen, waar mensen ook permanent verblijven, is het in sommige gevallen niet meteen duidelijk of zij onder het toepassingsgebied ‘residentieel’ of ‘niet-residentieel’ vallen.

Als een instantie een HCO-nummer heeft, wordt deze beschouwd als een erkende welzijnsinstelling, en primeert de zorgfunctie boven de woonfunctie. Het wonen is een direct gevolg van de zorgverlening. Deze instellingen, hoewel permanent bewoond, vallen dus steeds onder de niet-residentiële categorie (publiek). 

De doelstelling is koolstofneutraliteit. Met welke renovatiemaatregelen dat doel bereikt wordt, dat kan de gebouweigenaar zelf kiezen. 

De aanwezig van een warmterugwinning en de keuze van het ventilatiesysteem bepaalt de energievraag van het gebouw en zal dus inderdaad indirect ook de praktische haalbaarheid van de lange termijndoelstelling beïnvloeden. Hoe minder groot de energievraag, hoe gemakkelijk de resterende energievraag op een duurzame manier kan ingevuld worden. Hoe groot de impact van de keuze van een ventilatiesysteem juist is, dat hangt af van het gebruik en de ventilatievraag in het gebouw en is dus case per case te bekijken.

In ieder geval is niet onmogelijk om van gebouwen met een ventilatiesysteem zonder warmteterugwinning koolstofneutrale gebouwen te maken. Ook is het niet verplicht om voor een ventilatiesysteem met WTW te kiezen om aan de lange termijndoelstelling te voldoen. Zo is het bij renovaties omwille van bouwtechnische redenen immers niet altijd mogelijk om voor systemen met WTW te kiezen.

Interesse in één van onze diensten

Onze medewerkers staan voor je klaar.

Stel ons je vraag