31.05.24

VEB en VIPA: partners in klimaatneutrale maatregelen

Net zero

De zorg- en welzijnssector is  zeer gevarieerd, met een heleboel verschillende noden op het gebied van energie-efficiëntie, alsook uiteenlopende gebruikersprofielen. Eén ding hebben al deze organisaties echter gemeen: nood aan ondersteuning en subsidies om te kunnen voldoen aan de klimaatdoelstellingen tegen 2050. Dit is waar het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden in beeld komt. Het VIPA werkt onder het Departement Zorg op Vlaams niveau en is verantwoordelijk voor het investeren van budgetten en subsidies in het patrimonium van zorg en welzijn. 

“Wij willen zorgvoorzieningen ondersteunen en begeleiden naar duurzame en gezonde gebouwen, door subsidies en advies”, vertelt Hannah Bohez, Beleidsadviseur bij he Departement Zorg. “Wij doen dit ondermeer door oproepen te lanceren voor de verschillende beschikbare subsidies en maatregelen, zoals bijvoorbeeld de klimaatsubsidies, REPOWER EU en de renteloze energielening.” VIPA is een van de initiatiefnemers van de Green Deal Duurzame Zorg, waar ook het VEB mee voor tekende.

Nieuwe initiatieven voor efficiënter beheer

Waar de vroegere energiescan focuste op 2030, heeft VIPA met de one-stop-shop energieaudits nu een initiatief opgezet waarbij de focus ligt op 2050. “We merken dat er een bezorgdheid leeft over de switch naar klimaatneutraliteit”, zegt Hannah. “Het VIPA en VEB bundelen daarom de krachten om meer duidelijkheid te verschaffen om de welzijns- en zorgsector energie-efficiënter en klimaatrobuuster te maken. Op basis van de energieaudit gaan we een heel pakket van energie-efficiënte maatregelen uitwerken en dan kijken welk advies we kunnen geven en welke subsidiesvoorhanden zijn.” 

Zo zijn er verschillende modaliteiten voor gebouwen waarbij steeds gestart wordt met een energiescan of -audit, met een eenmalige keuze uit de opties zomercomfortanalyse, EPC NR. Een ventilatie-audit is tevens een optie en kan ook apart worden aangevraagd, maar dat laatste geval sluit je een latere instap in de energieaudit en andere opties uit. Belangrijk is dus om als eerste stap steeds een energieaudit aan te vragen in de one-stop-shop, die wordt dan in samenwerking met het VEB uitgevoerd. “Onze intentie is vooral om ondersteuning te bieden op organisatorisch vlak, zodat de voorzieningen en plan van aanpak kunnen opstellen voor hun specifieke situatie. ”, aldus Hannah.

Grijp het momentum om in te stappen

“Eerst en vooral hebben we het Vlaams Klimaatfonds dat gespekt wordt door de emissiehandelsrechten: bedrijven betalen compensatie voor de CO2-uitstoot die ze genereren in een fonds en de verdeling ervan wordt politiek beslist”, zegt Hannah. “Per oproep is er een budget beschikbaar en aanvragen worden geëvalueerd en gerangschikt op een aantal factoren, waarbij aanvragen met een grote CO2-reductie bijvoorbeeld meer kans maken.”

Verder zijn er nog 2 andere fondsen waarvoor momenteel een oproep is gelanceerd. Enerzijds de klimaatsubsidies in het kader van REPowerEU, een reactie van Europa op de verstoring van de mondiale energiemarkt als gevolg van de Russische invasie in Oekraïne. “Hiermee beoogt Europa niet alleen om energie te besparen, maar ook diversificatie van de energievoorziening en investeringen in duurzame energie”, gaat Hannah verder. Anderzijds is het nu ook een ideaal moment om een renteloze energielening aan te vragen. Die kan je aanvragen na een energiescan van het VEB. “Voor deze leningen wordt 79 miljoen financiering ter beschikking gesteld, VIPA heeft hiervoor een methodiek uitgewerkt, zodat we op maat kunnen werken met voldoende kwaliteitsbewaking.”

Dit is een image

Samenvatting klimaatoproepen 2024
“Grijp het momentum om een aanvraag te doen”

Klimaatsubsidies in de praktijk: een wereld van verschil

De voorbije jaren hebben al heel wat organisaties binnen de zorg- en welzijnssector beroep gedaan op financiering en subsidies. Van kinderdagverblijven tot zorgbedrijven en ziekenhuizen. Bij het CAW in Antwerpen, bijvoorbeeld, werd op basis van een energiescan een volledig masterplan opgesteld. “De energiescans waren een goed instrument om energiezuinigheid en de daarvoor nodige investeringen op het directieniveau bespreekbaar te maken”, zegt Stefaan Van Loon van CAW Antwerpen. “Niet alle maatregelen van het masterplan zijn al geïmplementeerd. Er wordt telkens goed nagedacht over een volgende stap. Je moet geen zonnepanelen op het dak gaan zetten, voordat het dak is geïsoleerd. We moeten op lange termijn denken en niet altijd voor de quick win gaan.” De ingrepen moeten trouwens niet altijd groots zijn. Zonnewering kan bijvoorbeeld op natuurlijke wijze bijdragen aan een binnenklimaat, waarbij zowel de energie-efficiëntie en het comfort van gebruikers verhoogt.

Laat het duidelijk zijn dat VEB en VIPA essentiële partners zijn in de transitie naar klimaatneutraliteit binnen de zorg- en welzijnssector in Vlaanderen. Door hun ondersteuning met subsidies en adviezen zijn zorg- en welzijnsinstellingen in staat om langdurige, duurzame verbeteringen aan te brengen in hun gebouwen, gericht op het voldoen aan de klimaatdoelstellingen van 2050. Het momentum om deze middelen en ondersteuning te benutten is nu. “Hiermee kunnen we samen op basis van een langetermijnvisie bijdragen aan CO2-reductie en een algemene beter energieprestatie in de zorg- en welzijnssector. Waarbij we CO2-reductie en energiebesparing niet als een alleenstaand feit bekijken, maar binnen de context van een gezond en kwalitatief gebouw en de organisatorische draagkracht van de zorg- en welzijnsvoorzieningen. ”, besluit Hannah.